Floris V (1254-1296), brenger van goed nieuws

Floris V was graaf van Holland en Zeeland in de dertiende eeuw. Hij drijft hier nu wel gezellig in onze stad, maar een Vlaardinger was hij niet: hij woonde in Den Haag. We hebben hem hier in het Vlaardingse wel een beetje omarmd. Zo kreeg hij een eigen straat in de Westwijk: de Floris de Vijfdelaan.

Hij bracht onze stad dan ook iets moois: in 1273 verleende graaf Floris V stadsrechten aan de Vlaardingers. Dit was een lijst met rechten en privileges, die de zelfstandigheid en groei en bloei van de stad ten goede kwamen. Nu had de heerser van het graafschap Holland overigens zelf ook wel wat te winnen bij groei en bloei van onze stad. Een landheer als graaf Floris, kon steun gebruiken van de nederzettingen in zijn gebied. Dat maakte zijn positie sterker. Om die steun te verwerven, gaf hij plaatsen rechten en privileges. Dat kostte hemzelf wat macht, maar zorgde er ook voor dat hij steviger in het zadel kwam te zitten.

Oorspronkelijk ging het er vooral om als stad zelf recht te mogen spreken. Vandaar ook het woord ‘stadsrechten’. Maar de Vlaardingers kregen ook een belangrijk economisch voorrecht: zij mochten hun goederen overal in Holland en Zeeland verhandelen zonder tol te betalen! Top toch? Kom daar nu nog maar eens om bij de belastingdienst!

Werd je in die tijd in aanzienlijke kringen geboren, dan nog ging het leven niet over rozen. Floris’ vader, graaf Willem II, werd door de Friezen gedood toen Floris 1,5 jaar oud was. Zo was Floris op tweejarige leeftijd al graaf van Holland en Zeeland. Dat was wat aan de jonge kant, maar toen hij twaalf was, werd hij alvast meerderjarig verklaard. Hup, aan het werk!

Floris was een ambitieus mannetje en in die tijd had je dan meer aan wapens dan aan een goede CV. Maar tussen het wapengekletter door, wist hij een relatief vreedzaam regime te voeren: modernisering van het bestuur, bevordering van de handel, behartiging van de belangen van de boeren ten koste van de adel, en inpoldering van Hollandse wateren. Dat bracht de bewoners van het gebied veel goeds en Floris was dan ook populair. ‘Der keerlen god’, werd hij daarom ook wel genoemd. Hij was een drijvende kracht die het aanzien van Holland enorm wist te vergroten. Een groot deel van de huidige buitengrenzen van Noord- en Zuid-Holland samen werd toen gevormd. 

Zie ook het verhaal van Willem van Ruytenburch.